Met een flinke dosis energie werkt Meer Merwede aan de transformatie van een voormalig distributiegebied. Zij willen dit monofunctionele gebied transformeren tot een stedelijke multifunctionele omgeving. Met bijeenkomsten, evenementen en kleinschalige fysieke interventies koersen ze op hun doel af. Tijdens de aftrap van de Dag van de Architectuur nemen ze u met een nachtelijke dwaaltocht mee door een normaal gesproken ontoegankelijk gebied.
Het gehele gebied is opvallend ontoegankelijk, waardoor kwaliteiten onzichtbaar blijven voor het publiek.
Ontoegankelijk distributieterrein
In ‘Pop-up onder Max’, waar Meer Merwede gevestigd is, ontmoet ik locatiemarketeer Emilie Vlieger en landschapsontwerper Floris Grondman. ‘Pop-up onder Max’ is gesitueerd in de plint van de nieuwe woontoren ‘City Campus Max’ die de ‘zuidkop’ van het voormalig distributieterrein markeert. Het gebied waar Meer Merwede zich in heeft vastgebeten begint hier, bij het Europaplein, en gaat door tot het Anne Frankplein in het noorden. In de ‘noordkop’ is het voormalige terrein van medicijnendistributant OPG, dat is getransformeerd tot huisvesting voor sportorganisaties en creatieve ondernemers (Skatepark Utrecht, Boulderhal STERK, De Alchemist, Vechtclub XL). Aan de westzijde wordt het gebied begrenst door de Europalaan (belangrijkste ader voor de voormalige distributie) en aan oostzijde door de Kanaalweg langs het Merwedekanaal (belangrijkste ader voor de voormalige industrie). In het stuk tussen noord- en zuidkop is veel leegstand. Distributiebedrijven, waaronder V&D, zijn inmiddels vertrokken naar (nieuwe) randen van de stad. Het gehele gebied is opvallend ontoegankelijk, waardoor kwaliteiten onzichtbaar blijven voor het publiek: de terreinen zijn afgesloten door hekken en in de gehele strook is geen dwarsstraat te vinden.
Vlieger en Grondman zijn zich bewust van de kwaliteiten die achter de gesloten hekken schuil gaan. Zij willen deze kwaliteiten optimaliseren en daar nieuwe kwaliteiten aan toevoegen.
Geheime kwaliteiten van het gebied
Vlieger en Grondman kennen het gebied, beiden hebben het als afstudeerproject onderzocht voor de HKU. Zij zijn zich bewust van de kwaliteiten die achter de gesloten hekken schuil gaan. Meer Merwede wil deze kwaliteiten optimaliseren en daar nieuwe kwaliteiten aan toevoegen. ‘De zone langs het Merwedekanaal kan uitgroeien tot een landschappelijk en recreatief gebied. De strook wordt nu al intensief gebruikt door roeiers, hardlopers, fietsers en woonbootbewoners. In de zone langs de Europalaan staan bereikbaarheid en efficiency centraal. Het ontoegankelijke middengebied is nu een sociaal onveilige leegte tussen gebouwen die enerzijds georiënteerd zijn op het Merwedekanaal en anderzijds op de Europalaan. In potentie kan dit besloten karakter als kwaliteit worden gebruikt en betekenis krijgen als geborgen collectieve ruimte in een woonomgeving.’ Een verrassend voorbeeld is de tuin bij Mobach Keramiek. Sinds de realisatie van City campus Max is de gewenste transformatie van de zuidkop tot hoogstedelijk woonmilieu al in gang gezet. De potentie van de noordkop als hoogstedelijk gebied met huisvesting voor creatieve ondernemers bewijst Meer Merwede met Vechtclub XL en De Alchemist. Naast deze kwaliteiten kent het gebied helaas ook één groot minpunt die de gebiedstransformatie vooralsnog flink in de weg zit: de populaire tippelzone langs de Europalaan en Kanaalweg.